Onze pannenkoekmixen hebben als hoofdbestanddeel eenkoorn. Wat is eenkoorn eigenlijk? Van de oer-oorsprong tot eiwitgehalte: we hebben de vijf belangrijkste feiten op een rijtje gezet voor je. Enjoy reading! 

Oermoeder van de granen

Eenkoorn is de oermoeder van de granen. Het is één van de eerste granen die verbouwd werden voor consumptie. In het vroegere Mesopotamië - circa 10.000 jaar geleden - genoot men al van eenkoorn.

Andere volkeren pikten een graantje mee, en gingen het ook kweken. In Europa werden in de welbekende Gletsjermummie Ötzi bijvoorbeeld sporen gevonden van eenkoorn. Ook eeuwen geleden leerden volkeren dus al van elkaar.

De Tarwe Familie

Eenkoorn was een geliefd koren omdat het weinig eisen aan de grond stelt. Het kan uit de voeten op voedingsarme gebieden. Toch is men in de loop van de eeuwen andere variëteiten gaan ontwikkelen.

Enerzijds omdat het koren lastig te pellen is. De tarwekorrels zijn, net als bij spelt, met het kaf vergroeid. Anderzijds bleek de opbrengst per hectare bij nieuwe variëteiten beter te zijn.

Tegenwoordig bestaan er zo’n 30.000 tarwerassen die je onder andere kan onderscheiden in het aantal korreltjes per aar. Grofweg zijn er drie hoofdgroepen. Eenkoorn, ook wel kleine spelt genoemd, officieel triticum monoccum heeft één korreltje aan de aar.

Eenkoorn werd eeuwen geleden gekruist met een andere graan en zo werd Tweekoorn ontwikkeld met twee korreltjes per aar, ook wel emmer genoemd of turgidum dicocum. De Durum tarwe komt ook uit deze kruising.

Om de opbrengst per hectare verder te verhogen kruisten onze voorouders dit twee koren graan opnieuw met een andere variant. Het resultaat was een aar met drie of vier korrels per aar. De tarwesoort spelt ontstond uit deze kruising, maar ook de veel gebruikte broodtarwes en Durumtarwe.

Een verloren zoon herontdekt (in Frankrijk)

Gaandeweg verloor men eenkoorn uit het oog en werden er voornamelijk de goed pelbare tarwes met hoge opbrengst per hectare verbouwd. Dat het graan niet geheel in vergetelheid raakte, komt door een volk in het Zuiden van Frankrijk.

Deze boeren (nee, niet de Galiciërs van Asterix en Obelix) bleven eenkoorn verbouwen voor hun pap. Biologische boeren herontdekten zo deze tarwesoort in de jaren ‘70 van de vorige eeuw en waren er zo enthousiast over, dat zij het ook in hun assortiment op namen, als gezond alternatief voor de reguliere tarwes.

En zo maakt de eenkoorn weer een nieuwe opmars, nu vooral in biologische kringen. Daar komt het eenkoornmeel dat we in onze Panash pannenkoekmixen gebruiken, ook vandaan! 

Eenkoorn: laag in gluten, hoog in eiwitgehalte

Onze eenkoorn komt nog steeds uit Frankrijk. Qua smaak is de stevige volkoren bite erg aantrekkelijk. Het is ook iets lichter verteerbaar dan gewone spelt. Gezondheid technisch gesproken is het eiwitgehalte in eenkoorn (en in spelt) hoger dan in broodtarwe of durumtarwe.

Een ander voordeel is dat de gluten in eenkoorn zwak zijn. Mensen met een glutenallergie verdragen soms nog wel eenkoorn (zie onderstaande tabel). Vanwege de kleverige gluten is eenkoorn niet zo geschikt om brood mee te maken.

Het brood rijst dan niet goed. Het is juist wel geschikt voor de smeuïgste pannenkoeken.

Tarwesoort	Eiwitgehalte (in % van het korrelgewicht)	Gluten
broodtarwe	10 - 15	sterk en elastisch
durumtarwe	15	sterk, niet erg elastisch
eenkoorn	16	zwak, kleverig
emmer	17	matig sterk, niet erg elastisch
spelt (hard)	16	matig sterk, niet erg elastisch
spelt (zacht)	15	sterk, matig elastisch

Uit: McGee, Harold; Over eten en koken, Wetenschap & cultuur in de keuken. 18e druk, 2020, Nieuw amsterdam Uitgevers

 

Volkoren eenkoorn is lekker en gezond

Het fysieke verschil tussen Eenkoorn, Emmer en Spelt zijn dus het aantal korreltjes per aar. In de volksmond is het meest gebruikte onderscheid volkoren tarwe en niet-volkoren tarwe.

Dit onderscheid zegt alleen iets over de bewerking van het graan. Hoe meer vezelachtige vlies van de korrel verwijderd, hoe minder volkoren de pasta of het brood.

En hoe meer volkoren het meel, hoe gezonder het is voor je lichaam. Meestal zijn eenkoorn en spelt volkoren, omdat kaf en koren lastig te scheiden zijn. Onze pannenkoekenmixen zijn in ieder geval allemaal volkoren. 

Maar waarom is volkoren zo veel gezonder dan niet-volkoren? Volkoren producten bezorgen je lichaam belangrijke voedingsstoffen als koolhydraten, vezels, ijzer en B-vitaminen.

De vezels in volkoren producten helpen je darmen bij het verteren van voedsel en zorgen voor een goede stoelgang. Omdat het verteren langzamer gaat, krijg je minder schommelingen in je bloedsuikerspiegel.

En vezels verlagen het LDL Cholesterol. Genoeg reden dus om te kiezen voor volkoren meel.

Kortom, volkoren eenkoorn is laag in gluten, biologisch verantwoord, beter voor je lichaam en sinds mensenheugenis en niet te versmaden lekkernij! Heb jij nog een leuk feitje over eenkoorn? Laat het weten? Sharing is caring 💚.